Een cadens is een passage van muziek die typisch deel uitmaakt van de laatste zin van een klassiek werk (evenals jazz en populaire muziek) die een solist of soms een klein ensemble oproept om een ​​improvisatie of een eerder gecomponeerde sierlijn uit te voeren. De cadenza stelt artiesten vaak in staat om hun virtuoze vaardigheden te tonen terwijl ze melodisch en ritmisch "vrij" zijn.

De oorsprong van de Cadenza

Het woord "cadenza" komt eigenlijk van het Italiaanse woord "cadans". Cadans zijn melodische / harmonische / ritmische muzieklijnen die worden gebruikt om het stuk af te sluiten. Met andere woorden, een signaal dat het nummer / de beweging is geëindigd of op het punt staat te eindigen. Als je naar de laatste paar maten van Haydns Surprise Symphony luistert, hoor je de universele akkoorden die aankondigen dat de symfonie voorbij is. Let bij het luisteren naar andere klassieke werken op het einde van het stuk en je begint een bekend patroon te horen.

Het gebruik van cadenza's in een klassiek muziekconcert is ontstaan ​​door hun gebruik in vocale aria's. Zangers werden vaak gevraagd om de cadans van hun aria uit te werken door verfraaiing of improvisatie. Veel componisten begonnen deze stijl van muziek op te nemen in hun eigen geschriften, waaronder het concert. De cadans paste namelijk perfect bij de concertvorm.

Voorbeelden van Cadenzas

Cadenzas in Concerti: in de meeste gevallen wordt de cadenza aan het einde van de beweging geplaatst. Het orkest stopt met spelen en de solist neemt het over. De cadenza eindigt met de solist die een triller speelt en het orkest dat meedoet om de beweging te beëindigen. Veel componisten lieten de cadens leeg binnen de score van de muzikant, waardoor de artiest kon improviseren en zijn muzikale en artistieke vaardigheden kon laten zien.

Wetende dat sommige muzikanten niet in staat waren om zelf te improviseren, zouden veel componisten de cadenza componeren om het te laten klinken alsof het ter plekke door de uitvoerder werd geïmproviseerd. Sommige componisten zouden zelfs cadenza's schrijven voor andere componistenmuziek (bijvoorbeeld, zowel Mendelssohn als Brahms schreven cadenza's voor Beethoven's en Mozarts concerten; Beethoven schreef ook cadenzen voor Mozarts concerten). Bovendien zouden uitvoerders zonder improvisatievermogen vaak de geïmproviseerde cadenza's van anderen kopiëren of nabootsen.

• Vioolconcert nr. 2 van Mozart (kijken en luisteren op YouTube)
• Mozarts Concerto voor fluit en harp (kijken en luisteren op YouTube)
• Haydns Cello Concerto nr. 1 (kijken en luisteren op YouTube)
• Haydns vioolconcert nr. 4 (kijk en luister op YouTube)

Cadenzas in vocale muziek

Zoals hierboven vermeld, werd zangers vaak gevraagd om de cadans van hun eigen aria te verfraaien of te improviseren. Componisten als Bellini, Rossini en Donizetti hebben tijdens hun opera's veelvuldig cadenzen gebruikt. Typisch werden drie cadenzen in de aria geschreven, waarvan de moeilijkste voor het laatst was gereserveerd. Hier zijn enkele voorbeelden van vocale cadans:

• Beverly Sills zingt "Cielo! Che diverrò? … Sì, ferite … Dal soggiorno … Ah! Che spiegar" uit Act II van Rossini's opera, L'assedio di Corinto (luister op YouTube)
• Olga Trifonova zingt 'The Hymn to the Sun' van Le Coq d'Or van Nikolai Rimsky-Korsakov (kijk en luister op YouTube)
• Rachel Gilmore zingt "Les Oiseaux Dans la Charmille" (leer de tekst van deze aria) van de opera van Offenbach, Les Contes d'Hoffmann (kijk en luister op YouTube)
• Anna Netrebko zingt "Il dolce suono" (leer de teksten van deze aria) van Donizetti's opera, Lucia di Lammermoor (kijk en luister op YouTube)
• Dame Joan Sutherland zingt "Son vergin vezzosa" uit Bellini's opera, I Puritani (luister op YouTube)